Over Rookmannetjes, Wierook en Rookkaarsjes
Staat de Notenkraker voor veerkracht, trots en standvastigheid, zo heeft het tevens in 19e eeuw opkomende Rookmannetje, Räuchermann in het Duits, in al zijn verschillende vormen een meer innemend en gezellig uiterlijk. Dit ontspannen mannetje bejegent u in zijn klassieke verschijning als de majestueus rokende Sultan, de genoeglijk in de schommelstoel zittende opa, de in gedachten verzonken paddestoelen-verzamelaar, de gelukbrengende schoorsteenveger of als verantwoordelijke nachtwaker.
Zie hier onze prachtige collectie Rookmannetjes
Wat ze echter allemaal gemeen hebben is een in tweeën gedeeld lichaam: Ergens halverwege de bovenbenen is er een klein plateautje waarop het rookkaarsje, Räucherkerze in het Duits, hoort te staan, hier overheen wordt het holle bovenlichaam gezet aan wiens achterkant een kleine uitsparing is zodat er lucht in kan stromen. De ronde opening van de mond is de uitgang voor de rook. Hij is vaak versierd met een pijpje, een baard of iets anders.
Rookmannetje Variaties
In de loop der jaren werden talloze variaties van het Rookmannetje verzonnen, zodat het zeer aannemelijk is dat er voor ieder beroep, sociale status en functie in de samenleving en in de familie een passend Rookmannetje bestaat. Het spreekt vanzelf dat er ondertussen ook anders geaarde vertegenwoordigers van het rookmannetjes ras zijn: oma’s, sneeuwpoppetjes, paddenstoelen, huisjes enz., maar het verspreiden van de fijne rook blijft toch voornamelijk het domein van de goede oude mannelijke metgezel.
Blijft nog de vraag wat het Rookmannetje nou eigenlijk rookt? Het zijn de kleine kegelvormige rookkaarsjes, gemaakt van houtmeel, houtkoolstof, aardappelzetmeel, kaliumnitraat, wierook en verschillenden natuurlijke geurstoffen, die de lekkere geurtjes verspreiden. Vanwege deze grondstoffen werden de originele zwarte rookkaarsjes zelfs als geheim geneesmiddel tegen diarree gebruikt. Maar dit is zeker een minder aan te bevelen nut van deze kleine kegeltjes.
De geuren en kleuren zijn sinds de 18e eeuw weliswaar sterk toegenomen maar het meest traditionele bestanddeel blijft de wierook, want de mensen in het Ertsgebergte zijn bijgelovig en vertrouw(d)en er van begin af aan op dat de geur van wierook spoken en bosgeesten zou verdrijven.
Rookmannetje en Wierook
De geschiedenis van de wierook gaat natuurlijk veel verder terug en naast bijgeloof is het vooral de rol die deze uit het gedroogde hars van de wierookboom gewonnen stof (olibanum) in het Bijbelse kerstverhaal speelt, die hem onlosmakelijk met de verschillende kersttradities verbindt.
De moeizaam verkregen grondstof werd 2000 jaar geleden gelijkwaardig gesteld aan goud. Vandaar dat één van de drie Heilige koningen (Melchior) wierook als kostbaar geschenk aan het kind Jezus heeft gegeven. Zelfs nog verder terug in de tijd was het verspreiden van wierook een manier om de Goden te eren en in het oude Egypte en Rome werd de dure grondstof o.a. gebruikt tijdens begrafenis ceremoniën om boze geesten te weg te jagen.
Wanneer u echter heden ten dage de heerlijk geurende rookkaarsen aansteekt is het hoogst waarschijnlijk de geur van dennen, openhaard vuurtjes, kaneel, en juist dat beetje wierook wat u een warm gevoel, en uw huiskamer een speciaal behaaglijk kerstsfeertje geeft.
Houtsnijkunst